سنگ آهن در کجا یافت میشود و از چه نوع سنگی است؟

در صنایع مختلف امروزی از انواع فلزات استفاده می‌شود. اما بدون شک یکی از مهم‌ترین اقسام فلزات مورد استفاده، آهن است. سنگ آهن را از معادن شناسایی شده استخراج کرده و پس از فرآوری و خالص سازی، برای تولید انواع سازه‌های فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنایع و تمدن‌های پیشرفته‌ی امروزی تا حدود زیادی به سازه‌های فولادی و چدن حاصل از این سنگ نیازمندند. در این مقاله ما برایتان شرح می‌دهیم که سنگ آهن اساسا چیست و بشر چگونه از آن بهره‌مند می‌شوند. هم چنین در نهایت متوجه خواهید شد که چرا استفاده از ضایعات آهن برای تولید فولاد، بر بکارگیری سنگ های معدنی اولویت دارد.

معدن سنگ آهن صاحب سقز

معدن سنگ آهن صاحب سقز در بخش صاحب در شهرستان سقز و در استان کردستان واقع شده است. اکسید آهن در واحد اسکارنی به صورت لنزهایی با روند شرقی- غربی تمرکز یافته و جزء واحدهای زمین شناسی محدوده زون سنندج – سیرجان شامل واحدهای دگرگونی و اسکارنی توده گرانودیوریتی و سنگهای ولکانیک آندزیت تا تراکی آندزیت می باشد. واحد اسکارنی این ذخیره شامل سنگهای دولومیت و کلسیت بوده که در اثر دگرگونی ناحیه ای و مجاورتی تبدیل شده اند. محدوده آهن صاحب سقز به صورت نوار تقریبأ مستطیلی شکل می باشد و دسترسی به بخش شرقی آن از آبادی یا پیشخان و با استفاده از جاده خاکی به طرف جنوب و دسترسی به بخش غربی آن از آبادی چاغرلو با استفاده از جاده خاکی به جنوب امکان پذیر است. استخراج در معدن صاحب سقز به صورت روباز در دو بخش غربی و شرقی تعریف شده است. در مجموع در حدود ۱۱ میلیون تن اعم از باطله و ماده معدنی استخراج خواهد شد. نسبت باطله برداری حدود ۳/۳ برآورد شده است. ذخیره قابل استخراج در حدود ۲/۷میلیون تن با عیار ۴۲ درصد آهن می باشد. استخراج در مقطعی به طول ۱۷۰۰ متر از خرداد ماه سال ۱۳۹۵ شروع شده است که با توجه به تغییرات گسترش ماده معدنی در عمق، طراحی معدن با کف پیتهای متغیر از تراز ۱۴۸۰ متر در شرق تا تراز ۱۵۵۰ متر در غرب انجام شده است. محدوده نهایی قابل استخراج در کانسار صاحب از دو قسمت شرقی و غربی تشکیل شده است. نحوه استخراج عمدتا به صورت کواری بوده و با افزایش عمق به شکل پیت در خواهد آمد. شروع عملیات استخراج در ابتدا از بخش شرقی به صورت کواری شروع شده و با ادامه این روند به سمت غرب ادامه می یابد.

سنگ آهن زئولیت

واژه زئولیت در زبان یونانی از معنای سنگ جوشان اقتباس شده است زیرا هنگامی که در برابر فوتک کانی شناسی قرار می گیرد و گرم می شود، آب آن به صورت بخار بیرون می آید و منظره ای مانند جوشیدن پدید می آورد.

این کانی از نظر ترکیب و محل پیدایش با همدیگر همسانی چشمگیر دارند. این کانی ها دربردارنده مقدار زیادی آب هستند و سختی آن ها از ۳.۵ تا ۵.۵ و جرم حجمی آن ها از ۲ تا ۲.۴ گرم بر سانتی متر مکعب متغیر است.

این کانی ها بزرگترین گروه تکتوسیلیکات ها را تشکیل می دهند و ۳۵ نوع توپولوژی مختلف در آن ها شناسایی شده است که احتمالا انواع بیشتری نیز وجود خواهد داشت. تاکنون بیش از ۴۰ نوع زئولیت طبیعی و بیش از ۱۵۰ نوع مصنوعی شناخته یا ساخته شده است.

انواع مختلف زئولیت در ساختمان شبکه سه بعدی سیلیکات های آب دار نوع داربستی (تکتو سیلیکات) متبلور می شوند. زئولیت ها کانی های آلومینوسیلیکات آب دار که دارای عناصر فلزی قلیایی و یا قلیایی خاکی به ویژه سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، استرانسیم و باریم است. این کانی ها ارتباط تنگاتنگی با فلدسپات ها و فلدسپاتوئیدها دارند. در ذیل برخی از کانی های خانواده زئولیت لیست شده اند.

خواص فیزیکی و شیمیایی این کانی های طبیعی متفاوت بوده و در بین نمونه های مختلف یک نوع خاص از زئولیت نیز تفاوت هایی در خواص فیزیکی (اندازه منفذ، اندازه بلور، ظرفیت تبادل یونی و ظرفیت جذبی) و ترکیب شیمیایی وجود دارد.زئولیت های طبیعی که شامل تشکیل زئولیت در دریاچه های قلیایی و نمکی، سیستم های باز آب های زیر زمینی، خاک های محیط های قلیایی و رسوبات عمیق دریایی است.

تولید به روش مصنوعی: ابتدا سه مولکول آب و یک مولکول آلومینیم اکسید را در محلول داغ سدیم هیدروکسید حل و سپس با سیلیکات سدیم مخلوط می نمایند، مخلوط حاصل به مخازن ویژه تشکیل ژل منتقل می شود. بلورهای زئولیت در حدود دمای ۹۴ درجه سانتی گراد از محلول ژل شروع به تبلور می نماید.

روش دیگر آلتراسیون کائولین است که ابتدا کائولین حرارت داده می شود تا به متاکائولین تبدیل شود بعد آن را کلسینه نموده و سپس با استفاده از محلول اسیدی مقداری از سیلیس آن را آزاد نموده و محصول را با NaOH شستشو می دهند.از آنجا که این کانی کاربرد های وسیعی در صنایع مختلف دارند، تقاضای مصرف انواع طبیعی و مصنوعی بر حسب خصوصیات فیزیکی و شیمیایی (که مستقیما به ساختمان بلوری و ترکیب شیمیایی بستگی دارد) متفوت بوده و به سرعت رو به افزایش است.

استفاده در مصالح ساختمانی: کاربرد زئولیت ها به عنوان ماده اولیه در صنایع سرامیک به دلیل توانایی تغییر ترکیب شیمایی آن ها به روش تبادل یون، مزایای زیادی دارد. از جمله این مزایا می توان تولید سرامیک های رنگی را نام برد. به عنوان مثال وارد کردن آهن به صورت یون آهن دو ظرفیتی به ایجاد ماده ای با رنگ سبز منجر خواهد شد. از پدیده پف کردن و خارج شدن حباب ها از داخل زئولیت ها در ساختن سرامیک های متخلخل با دانسیته پایین استفاده می شود. همچنین کاربری آن ها در سیمان پوزولانی و بتن نیز متداول گشته است.

استفاده در صنعت سیمان: در چند سال گذشته با توجه به خصوصیاتی که این نوع کانی ها از نظر جذب آب و بعد از دهیدراته شدن پیدا می کنند، مورد توجه کارشناسان صنعت سیمان قرار گرفته است. زیرا که با استفاده از این کانی در مواد اولیه سیمان باعث تغییراتی در جذب آب و مشخصات فیزیکی بتن می شود که می تواند در دوام و پایداری بتن نقش مثبت و ارزنده ای داشته باشد.

استفاده به عنوان پر کننده در صنایع کاغذسازی: زئولیت به دلیل وزن کم و دارا بودن خاصیت پوزولان می تواند به عنوان پر کننده در صنعت کاغذ مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده در داروسازی و پزشکی: از کلینوپتیولایت می توان به عنوان جلادهنده در خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده نمود. وجود این کانی باعث می شود یون های بیشتری به صورت همان یون باقی بمانند.

استفاده به عنوان حام در سموم دفع آفات: با ضافه کردن کلینوپتیلولایت به این قبیل سموم مدت زمان تاثیر آن ها افزوده شده و باقیمانده آن در محیط زیست خطری در بر نخواهد داشت. استفاده از این ماده حتی در سموم دفع پارازیت های جلدی حیوانات مثل کنه، شپش، مایت یا جرب و عیره متداول گشته است.

استفاده در صنعت نفت به عنوان جذب نفت و رفع آلودگی های نفتی: یکی از اصلی ترین کاربرد زئولیت ها در صنعت نفت، اثرات جذب کنندگی آن است. با استفاده از زئولیت ها می توان لکه های نفتی را جذب و محیط زیست را از آلودگی پاک نمود . تجربیات متعدد نشان می دهد که مخلوطی از زئولیت، پرلیت، کربنات سدیم، اسید تارتاریک یک محلول آلی که بر روی هم وزن مخصوص نزدیک ۰.۵ گرم در سانتی متر مکعب دارد، قادر است بیش از ۲۰۰ ساعت در سطح آب باقی بماند و نفت را از سطح آب جذب و جمع آوری نماید. از این خاصیت در زمان وجود نشت نفت از تانکرهای بزرگ نفتی و یا سوانح اتفاق افتاده برای این قبیل از تانکرها که باعث رها شدن حجم زیادی از نفت بارگیری شده در سطح دریاها می شود، می توان استفاده نمود.

سنگ آهن زنجان

تولید سنگ آهن زنجان بر اساس بازار عرضه آن انجام می شود، تولیدکنندگان سنگ آهن برای فروش بالای خود در سطح جهان و بازار داخلی سعی در بالا برد کیفیت خود هستند، و این امر باعث شده تا کارخانه های زیادی در سطح جهان برای تولید سنگ آهن به وجود بیاید. فروشندگان سنگ آهن برای فروش بهتر محصولات خود روش های مختلفی را از روش های گوناگونی ایجاد کرده اند تا مشتریان بتوانند راحت تر به خرید سنگ آهن بپردازند.سنگ آهن را تولید و استخراج می‌ کند و آن را برای استفاده در معادن های گوناگون به بازار های داخلی عرضه می‌ کند

. تولید سنگ آهن کنسانتره زنجان باعث شده است که بازار های داخلی ما دیگر نیازی به خرید این محصولات از بازار های جهانی و بین المللی نداشته باشد و افراد و تولید کنندگان بتوانند انواع سنگ آهن کنسانتره از زنجان را در داخل کشور به صورت مستقیم و غیر مستقیم خریداری کنند.سنگ آهن زنجان با بهترین روش به تولید می‌ رسد و از کاربرد فوق العاده عالی برخوردار می باشد چرا که از جمله محصولات بسیار عالی برای استفاده در تولید شمش فولادی و صنایع فولاد سازی استفاده می‌‌ شود و از جمله محصولات بسیار کاربردی می باشد. شرکت سنگ آهن از جمله شرکت‌ های فوق العاده کارا می باشد که با اقدام به تولید این محصولات باعث شده است تا کشور ما از لحاظ تولید سنگ‌ آهن کنسانتره خودکفا باشد

سنگ آهن شرکت

شرکت‌ها: چهار شرکت اصلی تولید سنگ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آهن در بازار سرمایه ایران پذیرفته‌شده و سهام این شرکت‌ها در بازار سهام مورد دادوستد قرار می‌گیرندمحصولات اصلی این شرکت‌ها شامل کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی است.

سنگ آهن چه کاربردی دارد

عمده ترین کاربردها و موارد مصرف سنگ آهن در ساخت ماشین آلات، تجهیزات ساختمان سازی، راه آهن تجهیزات مختلف صنعتی است. همچنین کاربردهای متفرقه مانند به کارگیری تولید بتن و سیمان، گل حفاری، شست و شوی زغال سنگ و برخی رنگدانه ها برای آن ذکر شده است.

از سایر کاربردهای سنگ آهن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آهن پودر شده (استفاده از انواع خاصی از فولادها، مگنت ها، قطعات اتومبیل و کاتالیست ها)

آهن رادیواکتیو (استفاده در داروسازی به عنوان عنصر ردیاب در تحقیقات بیوشیمی و فلزکاری)

اکسید آهن سیاه (به عنوان رنگدانه در ترکیبات پولیش، داروسازی، فلزکاری، ساخت جوهرهای مغناطیسی و…)

آهن قرمز (برای نقاشی ها، جوهر پرینت، لوازم آرایشی مانند سایه چشم، رنگ های هنری، پلاستیک ها، کود و مراحل نهایی صنعتی)

تقریباً تمامی سنگ آهن در کوره‌های بلند برای ساخت آهن خام استفاده می‌شود که ماده اصلی ساخت فولاد است. مقادیر کم این سنگ معدن در کاربردهای دیگری مانند کارخانه‌های شستشوی ذغال سنگ و تولید سیمان استفاده می‌شود. آهن پرکاربردترین فلزی است که حدود ۹۵ درصد از کل تناژهای فلزی تولید شده در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد. قیمت هر کیلو آهن امروز به هزینه های حاصل از مواد اولیه و مصرف انرژی وابسته است.

سنگ آهن سنگ دگرگونی است

آهن (Fe) یک عنصر فلزی است که حدود ۵ درصد از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد و چهارمین عنصر فراوان در پوسته است. مهمترین ذخایر سنگ آهن زمین در سنگهای رسوبی یافت می‌شوند. سنگ معدن‌آهن سنگی است که می‌توان آهن فلزی را از آن به طور اقتصادی استخراج کرد. این سنگ معدن از واکنش‌های شیمیایی که ترکیب آهن و اکسیژن موجود در آبهای دریایی و تازه است، شکل گرفته‌اند. دو ماده معدنی مهم در این ذخایر، اکسیدهای آهن هستند: هماتیت (Fe2O3)و مگنتیت (Fe3O4هماتیت یک ماده معدنی اکسید آهن است. این کانی دارای فرمول شیمیایی Fe2O3 می‌باشد. مشخصات سنگ آهن هماتیت میتوان گفت این کانی غیرمغناطیسی است و دارای تغییرات رنگی از نقره استیل تا قهوه‌ای مایل به قرمز است. هماتیت معدنی خالص حاوی ۶۹٫۹ درصد آهن است. از این کانی در رنگ سازی و تولید ضد زنگ‌ها استفاده می‌کنند. این ماده از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی سنگ آهن غالب استخراج شده در استرالیا بوده و تقریباً ۹۶ درصد صادرات سنگ معدن‌آهنی استرالیا هماتیت درجه بالایی است که بیشتر آن از ذخایر ایالت همرسلی در غرب استرالیا استخراج شده است.کانی دیگری با نام مگنتیت وجود دارد که از واژه‌ای یونانی به معنای آهنربا گرفته شده است. فرمول شیمیای این کانی سنگ‌آهن بصورت Fe3O4 است و حداکثر خلوص آن شامل ۷۰ درصد آهن Fe می‌باشد. البته انواع دیگری از سنگ معدن آهن وجود دارند که با نام کانی‌های سازنده‌ی آن‌ها، زئولیت، لیمونیت، سیدریت، گرینالیت و مارکالیت مشخص می‌شوند.

سنگ آهن جلیل

جنوب كرمان از نظر ذخاير معدني رتبه سوم كشور را به خود اختصاص داده است كنسانتره توليد شده اين كارخانه به خارج از كشور صادر مي شود كه براي منطقه ارزآوري دارد.در حال حاضر 10 معدن سنگ آهن در جنوب كرمان در حال اكتشاف است كه نخستين كارخانه سنگ آهن در منطقه توليد آزمايشي خود را آغاز كرده است.

اين كارخانه قادر است در هر ساعت 290 تن سنگ آهن را به كنسانتره مگنتي تبديل كند.ذخيره اين معدن 170 هزار تن است كه تا يك ميليون تن احتمال افزايش دارد.معدن سنگ آهن جليل آباد در فاصله 35 كيلومتري محور جيرفت – اسفندقه واقع شده است.